Missie en visie
Den Engel is een kleinschalige organisatie erkend binnen de Bijzondere Jeugdzorg om jongeren op te vangen in een leefgroep of studiowerking en hen te begeleiden bij het zelfstandig wonen en/ of een terugkeer naar huis.
Wij bieden in een huiselijke setting groeikansen en zorg op maat aan jongeren die door omstandigheden nood hebben aan begeleiding.
De begeleiding heeft als doel dat de jongere stapsgewijs meer in zijn kracht komt. Wij houden rekening met de specifieke mogelijkheden en vaardigheden van de jongeren en hun context alsook met de omstandigheden waarin zij verkeren.
Den Engel vzw
In 1978 werd door Walter en Annemie Van Rijsbergen-Vandenhoute en Walter en Annemie Verbruggen-Wouters, in samenwerking met de buurtwerking van Antwerpen Zuid, vzw Den Engel opgericht in het dorp van Ranst, in het huis waar zich voorheen de brouwerij Den Engel bevond. Den Engel ging een jongerentehuis voor jongens en meisjes worden, dat in tegenstelling tot de meeste bestaande huizen in die tijd, kleinschalig was, pluralistisch, geïntegreerd in een gewone woonbuurt en waarbij de contacten tussen de opgenomen jongeren en hun ouders zouden gestimuleerd worden.
De vzw vroeg bij de overheid een erkenning voor 12 jongeren van 3 tot 21 jaar. Er werden financiële middelen gezocht en gevonden en het project kon starten. Op 16/02/1979 liet de overheid weten dat Den Engel erkend werd als jongerentehuis. Vanaf 1980 werd beslist om zich vooral te richten op pubers en adolescenten. Vanaf toen werden jongeren vanaf 14j opgenomen.
In 1981 werd een erkenning gevraagd voor 15 jongeren en kon er extra personeel aangeworven worden.
Toen in 1984 van overheidswege de mogelijkheid gecreëerd werd de jongeren ook nog bij hun zelfstandig wonen verder te begeleiden, werd hier onmiddellijk een erkenning voor aangevraagd en bekomen. In de jaren ’90 waren er veranderingen op beleidsniveau en konden er nog maar 13 jongeren begeleid worden.
Hoewel er van in het begin van het bestaan van Den Engel veel aandacht ging naar samenwerking met ouders en contextbegeleiding, kreeg Den Engel toch ook heel wat jongeren met zeer weinig of een zwakke context over de vloer en werd het voorbereiden op alleen wonen i.p.v. terug naar huis meer en meer onze corebusiness.
En zo groeide ook stilaan de nood om naast een leefgroepwerking en de BZW-werking een studiowerking aan te kunnen bieden omdat we merkten dat de stap van leefgroep naar BZW erg groot en bruusk was voor veel jongeren waardoor hun eerste stappen in de zelfstandigheid niet altijd vanzelfsprekend waren. We gingen op zoek naar een groter huis waar we de mogelijkheid zouden hebben om een aantal studio’s in te richten waar jongeren konden oefenen in het zelfstandig zijn.
In 1999 werd een geschikt pand gevonden in Deurne. Dit werd helemaal verbouwd en in 2001 konden we verhuizen van Ranst naar Deurne. Ons nieuwe huis gaf ons de nodige ruimte. De leefgroep kreeg een aangename en grotere accommodatie, met individuele slaapkamers. We beschikten nu ook over 6 studio’s die comfortabel en gezellig ingericht werden. De grootste meerwaarde van dit project lag toen in de verruiming van ons hulpverleningsaanbod. Het opstarten van de studiowerking gaf ons de mogelijkheid om jongeren intenser en realistischer voor te bereiden op hun toekomstige zelfstandigheid. We merken echter de laatste jaren meer en meer dat ook deze tussenstap niet voor alle jongeren voldoende is om dit doel te bereiken.
Kleinschalige organisatie
We kiezen voor kleinschaligheid omdat we geloven dat dit bijdraagt tot een aangenaam leef- en werkklimaat voor jongeren en personeel.
Democratische besluitvorming, een horizontale beleidsstructuur met veel inspraakmogelijkheden voor personeel en jongeren en korte communicatielijnen zijn belangrijke pijlers van ons beleid.
Erkend
Vzw Den Engel is een kleinschalig begeleidingstehuis dat erkend is door de Vlaamse Overheid als organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg (OVBJ) voor volgende modules:
- 13 modules contextbegeleiding gekoppeld aan de 13 modules verblijf (hetzij als verblijf in een leefgroep, hetzij als verblijf op studio).
- 4 modules contextbegeleiding in functie van autonoom wonen (CBAW).
Dit houdt in dat wij maximum dertien jongeren tegelijk begeleiden in een leefgroep en op studio’s. Daarnaast begeleiden wij vier jongeren die alleen wonen. Dit zijn jongeren die doorgegroeid zijn vanuit de leefgroep en van daaruit, meestal via de tussenstap van de studiowerking, alleen zijn gaan wonen.
Bijzondere Jeugdzorg
Den Engel is een organisatie voor Bijzondere Jeugdzorg die begeleiding en opvang biedt aan jongeren. Jongeren komen hier terecht via de intersectorale toegangspoort of via een Jeugdrechter.
De Bijzondere Jeugdzorg bestaat uit de Rechtstreeks toegankelijke Jeugdhulp (RTJH) en de Niet-rechtstreeks toegankelijke Jeugdhulp (NRTJH). Den Engel valt onder de Niet-rechtstreeks toegankelijke Jeugdhulp. Dit wil zeggen dat jongeren of andere betrokkenen niet zelf kunnen aankloppen bij Den Engel voor hulp, maar dat er een aanmelding moet gebeuren via de eerstelijnshulpverlening (bijvoorbeeld door het JAC, CAW, CLB, …).
Voor meer informatie over de Integrale Jeugdhulp ga naar volgende link:
https://www.vlaanderen.be/nl/gezin-welzijn-en-gezondheid/kinderen/integrale-jeugdhulpverlening
Jongeren
Den Engel richt zich tot jongens en meisjes van 16 tot 21 jaar die omwille van een problematische leefsituatie niet meer thuis kunnen verblijven.
Wij verwachten van al onze jongeren dat zij:
- Voldoende gemotiveerd zijn om samen met de begeleiders te werken aan hun doelstellingen.
- Over voldoende vaardigheden beschikken om in onze werking te kunnen functioneren.
- Een vaste, zinvolle dagbesteding hebben (school, werk,…).
Leefgroep
Vanaf 16 jaar kan je als jongere terecht in de leefgroep van Den Engel. Je kan hier verblijven tot je 20ste verjaardag.
In de leefgroep leef je met maximum negen jongeren samen. We willen jou als jongere een woonsituatie aanbieden waar het gezellig is, waar jij en de anderen zich veilig en aanvaard voelen en waar iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt voor een goede sfeer en voor de huishoudelijke taken die moeten gebeuren. Er zijn steeds een of twee begeleiders aanwezig die hier mee over waken en zorgen dat er voor iedereen voldoende aandacht en tijd voorzien wordt.
Op maandag- dinsdag- en donderdagavond is er na het avondmaal een kameruur voorzien. Dan wordt er verwacht dat je op je kamer blijft en je huiswerk maakt. Je krijgt eenmaal per week een avondtaak toebedeeld waarbij je – met begeleiding – leert koken en de afwas doet. Ook andere huishoudelijke taken zoals je eigen kleren wassen, je kamer poetsen en het opmaken van een weekmenu komen aan bod.
Op maandagavond wordt van jou verwacht dat je je kamer poetst. Na controle en goedkeuring door een van de begeleiders krijg je je wekelijks zakgeld. Daarnaast beschik je in de leefgroep ook over een maandbudget voor kleding, toiletartikelen en kapper, ontspanning en andere kleine uitgaven.
Omdat inspraak belangrijk is en ook omdat samen leven in een groep niet altijd vanzelfsprekend is wordt er een tweewekelijkse bewonersvergadering georganiseerd. Hierop ben je als bewoner van de leefgroep verplicht aanwezig. Samen met de begeleiders en de andere bewoners van de leefgroep wordt er gezocht naar mogelijke oplossingen voor problemen die zich bij het samenleven voordoen. Er wordt een ‘rondje’ gedaan waarbij iedereen de kans krijgt om aan het woord te komen.
Daarnaast komen ook de puntjes aan bod die de begeleiding meeneemt vanuit de teamvergadering. Nieuwe afspraken worden genoteerd in een verslag en bij een volgende bewonersvergadering geëvalueerd. Tenslotte is dit ook het moment waarop (niet verplichte) groepsactiviteiten kunnen gepland en voorbereid worden.
Tijdens jouw verblijf in de leefgroep doe je regelmatig gesprekken met jouw IB. In deze gesprekken bekijken jullie hoe het met jou loopt en wat jouw verwachtingen naar de toekomst toe zijn. Mogelijke problemen worden samen bekeken en er wordt gezocht naar oplossingen. Successen worden blij onthaald en af en toe beloond.
Stilaan probeert jouw IB samen met jou een beeld te krijgen van jouw toekomstbeeld voor de komende maanden. Functioneer jij goed in de leefgroep of helemaal niet? Wil je de overstap naar de studio’s snel maken of nog wat in de leefgroep verblijven? Wil je ineens op CBAW gaan of toch eerder terug naar huis? Hoe schatten wij jouw vaardigheden in en zien we het zitten dat je de overstap zou doen? Hoe denken jouw ouders en andere belangrijke personen hierover? Kan de begeleiding verdergezet worden of moet er een andere oplossing gezocht worden?
Aan de hand van al deze vragen wordt stilaan duidelijk hoe jij jouw weg verder zet binnen of buiten Den Engel.
Studiowerking
Als je een tijdje in de leefgroep verbleven hebt en jijzelf en de begeleiders vinden dat je er klaar voor bent, kan je de overstap maken naar de studio’s. Je kan hier verblijven tot je 20ste verjaardag.
Je verblijft met maximum zes jongeren op de studioverdieping, boven de leefgroep. Tijdens jouw verblijf op de studio’s behoud je dezelfde individuele begeleider (IB) als in de leefgroep. Ook in deze periode blijven jullie intensief samenwerken aan jouw toekomst. Ondertussen hebben we jou in Den Engel al wat leren kennen en heb je de overstap naar de studio’s gemaakt. Dat wil zeggen dat je enkele belangrijke vaardigheden onder de knie hebt en dat je dus wat meer verantwoordelijkheid kan dragen. Als je op de studio’s verblijft, krijg je geen maandbudgetten meer zoals in de leefgroep maar een weekbudget. Hiermee moet je zelf zien rond te komen en je uitgaven verantwoord verdelen.
Je bent nu ook zelf verantwoordelijk voor het aankopen van je voeding en je kookt elke avond je eigen potje. Naast het weekbudget heb je nog steeds recht op wekelijks zakgeld dat vrij te besteden is.
Daarnaast was je zelf je kleren, poets je wekelijks jouw studio en wordt de poets van de gemeenschappelijke ruimtes van de verdieping met een beurtrol verdeeld.
We gaan ervan uit dat je ondertussen deels geleerd hebt om met andere jongeren in huis om te gaan. Net zoals in de leefgroep wordt er een maandelijkse studiovergadering georganiseerd waarop alle studiobewoners verplicht aanwezig zijn. Ook hier kan iedereen zijn zegje doen en komen de puntjes van de teamvergadering aan bod. Nog steeds is het mogelijk om op dit punt een terugkeer naar huis uit te werken. Als dat niet de bedoeling is, bereiden jij en jouw IB samen de overstap naar het zelfstanding wonen voor.
Er wordt nagedacht over een stabiele dagbesteding (ga je nog naar school of ga je werken?). Hoe kan je voldoende centjes bijeen sparen om van te leven, huur te betalen enzovoort. Misschien moet je beroep doen op het OCMW en/of heb je spaargeld dat je kan besteden? In welke regio wil je gaan wonen?
Wanneer op deze en vele andere vragen een antwoord is gevonden ben je waarschijnlijk klaar om alleen te gaan wonen, al dan niet met verdere begeleiding vanuit Den Engel.
Zelfstandig wonen
Theoretisch kan je vanaf je zeventiende overstappen naar begeleid zelfstandig wonen. Hier is echter geen haast bij en de meeste jongeren maken deze overstap pas later. Dit is de module contextbegeleiding in functie van autonoom wonen (CBAW). Je kan maximum tot je 21ste verjaardag begeleid worden.
Je zal dan een eigen studio of appartement huren of je kan kiezen voor een of andere vorm van samen wonen in een regio die je zelf kiest. Je krijgt begeleiding bij het zoeken naar een geschikt en betaalbaar verblijf, bij de inrichting ervan en de verhuis.
Nadien word je verder door je individuele begeleider (IB) begeleid in het alleen wonen en alles wat daar bij hoort. Dit gaat van het invullen en opsturen van belangrijke papieren (administratie) tot helpen bij het organiseren van je huishouden (wassen, koken, winkelen,..), samenleven met buren, omgaan met geld,… Als de officiële CBAW-begeleiding beëindigd is, wordt er nog een periode van twee maanden ‘nazorg’ voorzien.
Terugkeer naar huis
Soms wordt tijdens de begeleiding duidelijk dat er een terugkeer naar huis gewenst is door alle partijen. Dan kan hier vanuit Den Engel naartoe gewerkt worden. Indien bij minderjarigen een plaatsende instantie betrokken is, moet deze hiermee akkoord zijn. Hoe de terugkeer naar huis verloopt is afhankelijk van jouw specifieke situatie.
Huiselijke setting
Den Engel bevindt zich in Deurne, aan de rand van de stad Antwerpen. Je verblijft als jongere in een discreet rijhuis dat grenst aan het Provinciaal Groendomein Rivierenhof.
Wij willen jongeren een verblijfplaats aanbieden in een huiselijke omgeving waar het gezellig is, waar de jongere en de anderen zich veilig en aanvaard voelen en waar iedereen zijn verantwoordelijkheid opneemt voor een goede sfeer. Er zijn steeds een of twee begeleiders aanwezig die hier mee over waken en zorgen dat er voor iedereen voldoende aandacht en tijd voorzien wordt.
Groeikansen en zorg op maat
Samen met de jongere en de context onderzoeken we wat zij in de toekomst willen bereiken en plannen we de stappen die daartoe moeten gezet worden.
Hoewel er een aantal regels zijn die voor iedereen gelden, wordt de aangeboden begeleiding zoveel mogelijk op maat gesneden van de individuele jongere, met zijn persoonlijke levensgeschiedenis en zijn eigen specifieke vragen en mogelijkheden. Deze begeleiding gebeurt niet vanuit één specifiek theoretisch model, maar kiest in functie van de voorliggende problematiek de meest bruikbare elementen uit verschillende kaders. Kenmerkend is dat getracht wordt de jongere ruimte te bieden om in een veilig klimaat te groeien, met vallen en opstaan.
Begeleiding
We willen zorgen voor zo veel mogelijk continuïteit en samenhang in de begeleiding. De centrale persoon hierbij is de individuele begeleider van de jongere. Deze blijft dezelfde doorheen het ganse begeleidingstraject en volgt de jongere op bij alle aspecten van zijn persoonlijke groei. Hij onderhoudt ook de contacten met de sociale context van de jongere zodat hij een overzicht houdt over het geheel van de begeleiding.
Context
Binnen de begeleiding wordt ruim aandacht besteed aan verbindend werken met het thuismilieu van de jongere. De begeleider stelt zich in dit proces bemiddelend en ondersteunend op.
Ook de ruimere sociale en professionele context van de jongere krijgt een plaats in de begeleiding. We denken dan aan: familie, vrienden en kennissen, jeugdbeweging, sportvereniging, school, werk, CLB, OCMW, vdab, plaatsende instanties, huisdokter…